• Anasayfa
• Hakkımızda
• Gizlilik Sözleşmesi
• İletişim

2015’ten bu yana, küçük çocuklardaki ekran kullanımı önemli ölçüde artış göstermektedir. Bunun yanında özellikle, COVID-19 karantinalarından bu yana bu artış daha da belirgin hale gelerek göze çarpmaktadır. Bu eğilimi kabul eden Londra’daki Birbeck Üniversitesi’nden araştırmacılar, ekran kullanımın yürümeye başlayan çocukların beyin gelişimi üzerinde ne gibi bir etkisi olabileceğini ortaya çıkarmaya yönelik araştırmalar yürütmektedirler. Peki, çocuklarda telefon veya tablet ekran kullanımı sanıldığı gibi zararlı mı? Bilinenin aksine ya faydaları varsa…

Çocuklarda Ekran Kullanımı ve Ebeveyn Kaygıları

Araştırmacılar, ekran kullanımı fazla olan küçük çocukların, ekran başında bir görevi tamamlamaya çalışırken, daha az ekran kullanan küçük çocuklara kıyasla dikkat dağıtıcı faktörlerden kaçınmakta zorlandıklarını tespit etmiştir. Bununla birlikte, ekran başında daha fazla zaman geçiren çocukların, tablette görünen gösterişli nesneleri fark etme konusunda daha hızlı tepki süreleri olduğu da belirlenmiştir.

Araştırmacı Dr Ana Portugal’a göre, mobil dokunmatik ekranlı medya, aile yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Ancak bu konuda ailelerin herhangi bir korku veya aldatmaca yaşayabileceklerine dair destekleyecek deneysel kanıt olmamasına rağmen, ebeveynlerin bu konuda çok fazla endişe duymaktadır. Bu nedenle, araştırmacılar yaşamın erken döneminde dokunmatik ekran kullanımı ile bilişsel gelişim arasındaki ilişkileri araştırmak için bir çalışma yapmaya karar vermiştir.

Küçük Çocuklarda Ekran Kullanımı O Kadarda Zararlı Değil!Çocuklarda Ekran Kullanımı  Üzerine Yapılan Çalışmalar ve Sonuçları

Nature Scientific Reports’ta yayınlanan çalışma, dokunmatik ekran kullanımının gelişmekte olan yürümeye başlayan çocuk beyni üzerindeki etkisini değerlendirmek için 12 ay ila 3,5 yaş arasındaki 40 çocuğu izlenmiştir. Bu çalışmaya katılan çocukların ebeveynler, çocukların dokunmatik ekranlarda geçirdikleri süreyi bildirmişler ve çocuklar ekran başında geçirdikleri süreye göre çok kullanan ve az kulanlar olarak sınıflandırılmışlardır.

Yapılan üç araştırma incelemesinin her birinde (12 ay, 18 ay ve 3,5 yaş) çocuklara bilgisayar ekranında görüntüler gösterilmiş ve ekranda beliren uyaranlara tepki olarak göz hareketleri takip edilmiştir. Araştırmacılar; çocukların baktığı şeyin hızına ve sıklığına bağlı olarak, çocuğun uyaranlara otomatik olarak mı yoksa gönüllü olarak beklenti içinde mi yanıt verdiklerini belirlemişlerdir. Ayrıca çocukların dış etkenlerden mi yoksa iç etkenlerden mi tepki verdiğini izlemişlerdir.
Sonuçlar, yüksek düzeyde dokunmatik ekran kullanan çocukların dikkat dağıtıcı uyaranlara yanıt verme reflekslerinin daha hızlı olduğu belirlenmiştir. Ancak, nereye baktıklarını ve neye baktıklarını gönüllü olarak daha az kontrol etmişlerdir. Özetle dokunmatik ekran kullanımının motivasyon ve dikkat dağınıklığına neden olduğunu söylenemez, çünkü belirli dikkat profillerine sahip çocukların dokunmatik ekranlara daha fazla ilgi duyması da söz konusu olabilir.

Bu Araştırma Sonuçları Ne Anlama Geliyor?Küçük Çocuklarda Ekran Kullanımı O Kadarda Zararlı Değil!

Sonuçlar, yüksek dokunmatik ekran kullanımı olan küçük çocukların, daha az kullananlara göre daha fazla dikkatlerinin dağılabileceğini gösteriyor. Ancak araştırmacılar, ebeveynlerin bu sonuçlar hakkında endişelenmesine gerek olmadığını öne sürmektedirler. Çünkü yapılan çalışma dokunmatik ekranların doğrudan dikkat dağınıklığına neden olduğunu göstermiyor, sadece yüksek saatler dokunmatik ekran kullanımı ile dikkat dağınıklığı arasında bir çeşit bağlantı olduğunu göstermektedir.

Araştırmada Tespit Edilen Dikkat Dağınıklığı Neden Göründüğü Kadar Kötü Değildir?

Pek çok insan dikkati dağılan bir çocuğu şöyle tanımlar: Bir göreve odaklanamayan ve ilginç bir uyarıcı faktör şey tarafından kolayca dikkati dağılabilen bir çocuk. Bu durum çocukların okul ödevlerine odaklanmasını sağlamaya çalışırken veya küçük bir çocuğu ayakkabılarını giyecek kadar hareketsiz tutmaya çalışırken zorlu bir durum gibi görünse de oysa o kadar da kötü değildir.

Bu durumun kötü olarak değerlendirilmemesini destekleyen fikrin ise altında yatan şudur: Çevremizdeki yaşam giderek daha fazla ekran kullanımını içerdiğinden, ekranda yeni ortaya çıkan uyaranları fark etme yeteneği faydalı olabilir. Örneğin, mikrocerrahi genellikle bir bilgisayar ekranı ve robotik aletler kullanılarak gerçekleştirilir. Cerrah mikrocerrahi bölgesine odaklanırken, ekranın köşesinde meydana gelen bir durum hemen fark etmezse bu durum oldukça riskli ve zararlı olabilir.

Çalışma yazarları ayrıca bir hava trafik kontrolörü örneğini sunar. Dikkati ekrandaki olaylara hızlıca çevirebilmek, rol için sadece faydalı değil, aynı zamanda hayati önem taşımaktadır. Yapılan çalışmaya göre çocuğun mizacı bir çocuğun ekrana yakınlaşmasında anahtar bir faktör olabilir.